Piece Details
Artist: Henryk Wiciński
Lived: 1908 - 1943
Also known as: H. Wiciński, H Wiciński
Title: Leżąca, 1933/1934 (Siedząca dziewczyna)
Year: 1933
Dimensions: 47,0 x 78,0 x 39,0
Exhibited:
Poznań, Galeria Piekary, Hommage à Józef Chrobak – wokół pamięci Grupy Krakowskiej, 20.11-23.12.2020 (odlew) .Kraków, Kamienica Szołayskich, Idzie młodość! I Grupa Krakowska, 27.09.2019-15.03.2020 (odlew).Wrocław, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Grupa Krakowska 1932–1937, 2.12.2018–31.03.2019 (odlew).Poznań, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Szczeliny wolności – sztuka w latach 1945-1948/1949, 6 sierpnia – 12 listopada 2017 (odlew).Sopot, Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie, Henryk Wiciński i I Grupa Krakowska 1932-1937, 3 października – 4 listopada 2007 (odlew).Kraków, Galeria Krzysztofory, Henryk Wiciński: Stowarzyszenie Artystyczne Grupa Krakowska, 1990 (gips).Kraków, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych, Awangarda artystyczna z kręgu KPP: wystawa Grupy Krakowskiej 1932-1937, maj-czerwiec 1979 (gips).Warszawa, CBWA Zachęta, Wystawa rzeźby i rysunku Henryka Wicińskiego 1908-1943, 12 grudnia 1962 – 01 stycznia 1963 (gips).
Reproduced:
Piłakowska M. (red.), Hommage à Józef Chrobak – wokół pamięci Grupy Krakowskiej, Galeria Piekary, Poznań, 2020, poz. kat. nr 19, s. 125 (odlew) .Ilkosz B. (red.), Grupa Krakowska 1932-1937, Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2018, s. 293 (odlew).Piłakowska M. (red.), Twarze Awangardy. Artyści I Grupy Krakowskiej [katalog wystawy], wyd. Galeria Piekary, Verbum Sp. z o.o., Poznań 2017, s. 31 (odlew).Szczeliny wolności. Sztuka polska w latach 1945-1948/1949 [katalog wystawy], wyd. Muzeum Narodowe w Poznaniu, 2017, s. 221 (odlew).(Jaworska A. (red.), Henryk Wiciński i I Grupa Krakowska 1932-1937 [katalog wystawy], wyd. Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie, Sopot 2007, strona okładkowa, s. 10 (odlew).Turowski A., Budowniczowie Świata. Z dziejów radykalnego modernizmu w sztuce polskiej, wyd. Universitas, Kraków 2000, s. 322 (gips).reprodukcja na znaczku pocztowym Poczty Polskiej z 29 października 1992Chrobak J. (red.), Henryk Wiciński: Stowarzyszenie Artystyczne Grupa Krakowska [katalog wystawy], Galeria Krzysztofory, Kraków 1990 (gips) .Kosińska M. (oprac.), Wystawa rzeźby i rysunku Henryka Wicińskiego 1908-1943 [katalog wystawy], CBWA Zachęta, Warszawa 1962, nlb. (gips).
Description:
Oferowana rzeźba „Leżąca” (1933-34) należy do wczesnego, modernistycznego okresu w twórczości Wicińskiego. Nosi ona znamiona twórczości Xawerego Dunikowskiego, którego artysta był uczniem. Znać w „Leżącej” również wpływ przestrzennych koncepcji kubizmu i neoplastycyzmu. Kształty przedstawionej postaci kobiety są syntetyczne, geometryzujące i jakby rozbite. Wiciński w swej twórczości odrzucał naturalizm, jako wąski sposób możliwości wyrażania świata. W swoim brulionie notował: „Radość odkryć, form zmysłowych wzroku, ruchu człowieka w przestrzeni. Rzeźba wzroku, a nie wspomnienie minionej chwały, czy wspomnień życia. Odrzucam patos historyczny, a nie patos historii. Materia kształtująca, która jest skupioną energią plastyczną. Rzeźba staje się punktem wyjścia w życiu wzrokowym widza” (Wystawa rzeźby i rysunku Henryka Wicińskiego [katalog wystawy], wyd. Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 1962, s. nlb). Henryk Wiciński, którego credo polityczne i artystyczne można by streścić w słowie „postęp”, który – jak pisała jego przyjaciółka Maria Jarema – był „człowiekiem swego czasu”, „geniuszem predestynowanym do odczucia podskórnych prądów epoki i do świadomego jej przeżywania” – nie odcinał się od osiągnięć kubizmu, formizmu, konstruktywizmu. Z tego myślenia wyrosły jego pierwsze rzeźby, takie jak „Leżąca”. Oparł się jednak w nich na własnym sposobie myślenia, na zasadach fizjologii wzroku, próbując uchwycić i określić formy wnikania w siebie poszczególnych elementów bryły. „Tą własną koncepcją otworzył nowy problem rzeźby. (…) Człowiek, który rozumiał swój czas” pisała w katalogu wystawy w Zachęcie Maria Kosińska. Przez przedwczesną śmierć, spowodowaną gruźlicą, Henryk Wiciński nie zdążył zrealizować wszystkich swych zamierzeń. Pozostała jednak jego myśl, która jest otwarta do dziś.
Created: 23-04-2025 22:09