Artist: Stanisław Ignacy Witkiewicz - Witkacy
Lived: 1885 - 1939
Title: Autoportret, 1938
Year: 1938
Dimensions: 62,5 x 48,0 x
Tools: pastel
Surfaces: cardboard, paper
Signed: Yes
Description:
Należy on do cyklu wizerunków własnych, jakie Witkacy sporządził w latach 1938 – 1939. (…) W dniu wykonania autoportretu pisał do swoich przyjaciół, Heleny i Teodora Białynickich- Birula: „Wszystkie moje przepowiednie się sprawdzają. Na wiosnę róbcie zapasy mąki”. Większość tych autoportretów przedstawia mężczyznę o posiwiałych skroniach, napiętych rysach twarzy i wielkich oczach intensywnie wpatrzonych w widza, jakby istotnie miał mu do przekazania niedobre wieści. W przypadku tego konkretnie wizerunku wrażenie to potęguje ciemna kotara widoczna po prawej stronie, miękko otaczająca kontur twarzy artysty i całkowicie zasłaniająca jego lewe ramię, co sugeruje chęć ukrycia się, bądź niechęć do oglądania rzeczywistości, łącznie z sobą samym. Nastrój ten osiągnął kulminację 18 września 1939 – dzień po przekroczeniu wschodniej granicy Polski przez Armię Czerwoną. Witkacy uciekał wówczas przed nadchodzącymi z zachodu Niemcami, zalazł się więc w potrzasku, z którego jedyną ucieczką było samobójstwo (…). Poza tym autoportret ma firmowe oznaczenie typu B, co zakładało wizerunek obiektywny, z wydobyciem cech charakterystycznych (…). Reasumując – jest to dzieło ze wszech miar niezwykłe i jego pojawienie się na rynku sztuki jest ważnym wydarzeniem. (dr Anna Żakiewicz w ekspertyzie do obrazu, Warszawa, 2019).
Created: 23-04-2025 22:09