Artist: Alfred Wierusz-Kowalski
Lived: 1849 - 1915
Also known as: A. Wierusz-Kowalski, A Wierusz-Kowalski
Title: Wilk, lata 80. XIX w.
Dimensions: 52,5 x 67,5 x
Tools: oil
Surfaces: cardboard
Signed: Yes
Provenance:
Trójmiasto, kolekcja prywatna
Description:
Temat wilków podejmował artysta przede wszystkim w latach 80. XIX wieku, okresie rosnącej sławy i uznania. Obrazy z tego czasu nabierają niezwykłej siły wyrazu i dynamiki, jak pisze Eliza Ptaszyńska w jednej z publikacji poświęconych Wierusz-Kowalskiemu (Alfred Wierusz-Kowalski, wyd. DiG, Warszawa 2011, s. 131). Niewątpliwie pomocną przy upowszechnianiu malarstwa artysty była jego współpraca z wieloma czasopismami takimi jak „Kłosy”, „Tygodnik Ilustrowany”, „Tygodnik Powszechny” czy „Biesiada Literacka” by wymienić tylko niektóre z nich. To właśnie w styczniowym wydaniu „Kłosów” została po raz pierwszy zamieszczona drzeworytnicza reprodukcja „Napadu wilków”. Po tejże publikacji przyszedł czas na kolejne co utrwaliło w powszechnej świadomości wizerunek Wierusza jako malarza wilków – dzikich bestii ze scen napadów i samotnych wilków – wędrowców z melancholijnych nokturnów. Motyw wilka w twórczości Wierusz – Kowalskiego wiąże się ściśle ze wspomnieniami z lat dziecinnych kiedy to w trakcie podróży ośmioletni wówczas Wierusz- Kowalski wraz z rodziną padł ofi arą napadu dzikich zwierząt. Zdarzenie to pozostało na długo w pamięci artysty, który z malowania scen z udziałem wilków uczynił swego rodzaju antidotum na przeżyty w dzieciństwie uraz. Wiemy, że artysta studiował postaci zwierząt zarówno w naturze jak i w modelach. W swoim majątku w Mikorzynie trzymał sześć żywych okazów, zaś w pracowni monachijskiej miał dwa wilki wypchane, jeden w pozie stojącej, drugi zaś spięty do skoku. Barbara Nasierowska, wnuczka artysty, wspominała rodzinne opowieści i posiadłość Wieruszów w Mikorzynie, gdzie „między innymi wybudowano specjalne pomieszczenie i wybiegi dla wilków. Wilków było sześć, w tym dwa, które otrzymał w prezencie od niemieckiego cesarza Wilhelma” (Ptaszyńska E., Alfred Wierusz-Kowalski, wyd. DiG, Warszawa 2011, ss. 134-135). Wilki malowane były zarówno w pełnych dramatyzmu kompozycjach scen napadów jak i w obrazach bardziej wyciszonych przedstawiających samotne zwierzę na tle zaśnieżonego pustego pola w mroźną zimową noc. Powstało wiele wariantów obydwu motywów. Oferowany obraz przedstawia nokturn z wilkiem stojącym w śniegu nad przecinającym bezkresne pole potokiem. Podobnie jak w innych kompozycjach tego rodzaju („Wilk”, „Wilk w nocy” artysta w mistrzowski sposób uchwycił atmosferę nocnej ciszy i niebezpieczeństwa. Szczególnie w obrazach z wilkami uwidaczniają się słowa Wierusza-Kowalskiego, który mawiał: „Od natury bierz wszystko na każdy raz. Postrzegaj i notuj każdy ruch, każdy kształt choćby moment trwający, staraj się utrwalić i zanotować choćby kilkoma kreskami, choćby znaczkiem jednym” (Puciata-Pawłowska J., Dzieje Miejskiej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Malarstwa w Warszawie, Warszawa 1939-1940, s. 31). Obrazy z tego gatunku od zawsze należały do najbardziej popularnych i poszukiwanych prac artysty, przede wszystkim w zachodniej Europie. Jeden z nich, pt. Melancholik został zakupiony do zbiorów Nowej Pinakoteki w Monachium. Z kolei za „Wilki w nocy Wierusz-Kowalski został nagrodzony srebrnym medalem na wystawie w Paryżu w 1910 roku.
Created: 23-04-2025 22:09