Piece Details
Artist: Roman Kochanowski
Lived: 1857 - 1945
Also known as: R. Kochanowski, R Kochanowski
Title: Cztery pory roku, 1880-1881
Year: 1880
Dimensions: 66,0 x 40,5 x
Tools: oil
Surfaces: canvas
Signed: Yes
Description:
Stałym tematem twórczości Romana Kochanowskiego były widoki okolic podkrakowskich i krajobrazy nadwiślańskie z niewielkim motywem rodzajowym, przedstawiane w różnych porach roku i dnia. Artysta nie przepadał za eksperymentami w dziedzinie pejzażu, zachował bezpośredni stosunek do natury i własny styl, cechujący się kolorytem i nastrojowością malarstwa monachijskiego. Niewiele zachowało się prac sprzed 1900 roku, są to w przeważającej części pejzaże malowane delikatnie i drobiazgowo, z troską o wierne oddanie motywu i niekiedy szerokim położeniem farby. Kochanowski odznaczał się wielkim zmysłem obserwacji i wyczuciem nastroju co widoczne jest w kolorystyce jego wczesnych płócien. A. Rosińska – Derwojedowa w „Słowniku Artystów Polskich” (wyd. Ossolineum, 1986) podkreśla, że dominującymi barwami na palecie artysty były zielenie, srebrne szarości i brązy, którymi umiejętnie oddawał melancholię pól, dróg okolonych wierzbami, łąk z pasącym się bydłem, zakątków leśnych i cichych wsi ukrytych wśród drzew. W 1881 roku Kochanowski wyjechał do Monachium. Oderwany od ojczystego krajobrazu powracał do wyżej przytoczonych motywów lub szukał podobnych w Bawarii. W jego dorobku w tamtych okresie przeważają miniaturowe pejzaże, wzbogacone niekiedy o sztafaż postaciowy, malowany subtelnie cienkim pędzlem jak również te bardziej impresyjne, o szerszej plamie. Obrazy odznaczają się autentyzmem malarskiego przeżycia przyrody, a pod względem formalnym i ikonograficznym wpisują się w monachijski nurt nastrojowego pejzażu, zwanego „stimmungowym”. Z rzadka Kochanowski malował również kwietne martwe natury i studia portretowe. To malarstwo pejzażowe zapewniło mu sławę i uznanie. Dotykało ono bowiem bardzo czułej struny w sercach Polaków – tęsknoty za odzyskaniem własnej Ojczyzny, za wolnością. „Pojęcie ‘Ojczyzna’ to nie prosta abstrakcya, a taką jest przeważnie u narodów, wykorzenionych z ziemi, wskutek czego tak łatwo im się wynarodowić; u nas Polaków ojczyzna i ziemia, na której wyrośliśmy, stało się jednem i tem samym pojęciem” pisał Przybyszewski odwołując się do roli, jaką odegrało u współczesnych malarstwo artysty. Twórczość Kochanowskiego, monachijska w swym warsztacie, pozostała twórczością w pełni polską w podejmowanej tematyce i nastroju. Artysta wraz z upływem czasu niesłusznie zepchnięty na drugi plan przez głośnych mistrzów gatunku Brandta czy Wierusz-Kowalskiego, był jednym z niewielu polskich malarzy, którzy spędziwszy całe życie poza granicami kraju do końca tworzyli w duchu na wskroś przenikniętym polskością.
Created: 23-04-2025 22:09