Piece Details
Artist: Stanisław Ignacy Witkiewicz - Witkacy
Lived: 1885 - 1939
Title: Portret Jerzego Mieczysława Rytarda, 1922
Year: 1922
Dimensions: 58,0 x 42,0 x
Tools: pastel
Surfaces: paper
Signed: Yes
Provenance:
Trójmiasto, kolekcja prywatna
Description:
Jerzy Mieczysław Rytard, właśc. Mieczysław Antoni Kozłowski (1899 – 1970) był prozaikiem, poetą i publicysta. Od 1918 przebywał głównie w Warszawie, ale także w Zakopanem gdzie w latach 1923-26 prowadził regionalny teatr podhalański. Był autorem licznych artykułów dotyczącychTatr i Podhala. Wątek ten obecny był również w prozie Rytarda, warto wymienić powieściBal jesienny, Na białej grani, Dolina wiatrówczyW pięknych górach.Zajmował się taternictwem, sportem, podhalańskim folklorem.W czasopismach i dziełach zbiorowych ogłosił wspomnienia o Mieczysławie Świerzu, Stanisławie Ignacym Witkiewiczu i Auguście Zamoyskim.W 1922 roku Stanisław Ignacy Witkiewicz po raz pierwszy zetknął się z Jerzym Rytardem. Miedzy obydwoma zawiązała się od razu nić porozumienia –obaj byli uważani przez kolegów literatów za autorów „trudnych”, niezrozumiałych. Zetknięcie z silną indywidualnością Rytarda musiało być dla Witkacego inspirującym przeżyciem. Był zresztą Witkacy niejednokrotnie recenzentem prozy młodego Kozłowskiego. Rytard oprócz zamiłowań literackich fascynował się górami. Był wytrawnym taternikiem wielokrotnie przemierzającym zakopiańskie szlaki. W końcu w 1923 roku osiadł w Zakopanem na stałe. Tam poznał swoją przyszłą żonę Helenę Rojównę. Szczególna więź łączyła Rytarda z poznanym ok. 1919 roku w Kijowie Jarosławem Iwaszkiewiczem, którego również ściągnął w Tatry i zapoznał z tamtejszym środowiskiem artystycznym.Oferowany portret dwudziestotrzyletniego Jerzego Rytarda namalowany został w typie B co oznaczało mniej więcej tyle co: „rodzaj bardziej charakterystyczny, jednak bez cienia karykatury. Robota bardziej kreskowa niż typu A z pewnym odcieniem cech charakterystycznych, co nie wyklucza „ładności” w portretach kobiecych. Stosunek do modela obiektywny.” Portret ukazuje Rytarda na tle ukochanych przez niego gór. Mężczyzna ubrany jest w strój taternicki z białą koszulą widoczną spod grubej wełnianej kurtki. Z prawej strony modela Witkacy umieścił „atrybut” – busolę.Portret Jerzego Mieczysława Rytarda z 1922 roku po raz pierwszy pokazywany jest publicznie. Jest to praca niezwykle ciekawa gdyż rzuca światło nie tylko na złożony życiorys młodego Witkacego jak również na towarzyski świat Zakopanego okresu międzywojennego.
Created: 23-04-2025 22:09