Piece Details
Artist: Jacek Malczewski
Lived: 1854 - 1929
Also known as: J. Malczewski, J Malczewski
Title: PORTRET MICHALINY JANOSZANKI, 1916
Year: 1916
Dimensions: 100,0 x 71,0 x
Tools: oil
Surfaces: cardboard
Signed: Yes
Provenance:
Polska, kolekcja prywatnaWarszawa, kolekcja prywatna
Exhibited:
Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, Jacek Malczewski, 1.10.2004 – 23.01.2005.
Reproduced:
Krzysztofowicz-Kozakowska S., Jacek Malczewski. Życie i Twórczość, Wydawnictwo Kluszczyński, Warszawa, 2008, s. 36.Jacek Malczewski [katalog wystawy], Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, 2004.
Description:
Była w życiu Malczewskiego jeszcze jedna kobieta – jego powiernica, przyjaciółka, modelka – MichalinaJanoszanka, równolatka i koleżanka jego córki, Julii, a także malarka i pisarka zafascynowanaosobowością i talentem Jacka, który był dla niej „(…) ideałem artysty i człowieka, (…) jednym z największym współczesnych Polaków, pieśniarzy ojczyzny”. Ona zaś była dla niego „duszą bratnią”, „duszą miłą”, „siostrą miłą”, „dzieciusiem”. Poznała go będąc jeszcze dzieckiem, w czasie zaręczyn jej wuja Kaniewskiego z siostrą Marii Malczewskiej, a następnie wzrastała w atmosferze kultu dla artysty – przesiadywała w kolejnych jego pracowniach, obserwując jak mistrz maluje; słuchała jego zwierzeń nawet na temat jego pierwszej miłości do Wandy Karczewskiej; niemal codziennie bywała w kolejnych mieszkaniach Malczewskich, towarzyszyła Jackowi w wyprawach do teatru. Na pewno też pod jego wpływem podjęła naukę na Wyższych Kursach dla Kobiet im. Adriana Baranieckiego, a następnie studia w akademii wiedeńskiej; korzystała też ze wskazówek malarskich mistrza. W 1931 roku opublikowała niezwykle emocjonalnie napisaną książkę Wielki Tercjarz – moje wspomnienia o Jacku Malczewskim. Po rozstaniu Malczewskiego z Marią Balową Janoszanka była jego długoletnią modelką. Jej rysy mają liczne Polonie, Pytie, Nike, głowy aniołów malowane po 1914. Była też wielokrotnie portretowana przez artystę; najpierw jako dziecko w ogrodzie na Zwierzyńcu, potem już jako kobieta dojrzała. Jednym z piękniejszych jej wizerunków jest intrygujący portret z 1916 roku – młodej, dorodnej kobiety w białej szacie ukazanej na tle bujnego parku.
Created: 23-04-2025 22:09