Art Auction Admin

Artist: Stanisław Ignacy Witkiewicz - Witkacy

Lived: 1885 - 1939

Title: PORTRET STANISŁAWA NIKLASA, 1920

Year: 1920

Dimensions: 55,0 x 49,0 x

Tools: pastel, coal

Surfaces: paper

Signed: Yes

Provenance:

Warszawa, kolekcja prywatnaKraków, kolekcja rodziny Niklas

Description:

Po powrocie z Rosji, gdzie spędził lata I wojny światowej, Witkacy kontynuował rozpoczętą tam działalność wykonywania portretów węglem i pastelami. Na ogół artysta otrzymywał za nie honoraria, niekiedy jednak rewanżował się portretami za najrozmaitsze przysługi – pożyczki, gościnę, opiekę medyczną. W latach 1919-1920 sportretował kilku członków rodziny Niklasów, prawdopodobnie w rewanżu za gościnę w Krakowie (…). Portret Stanisława Niklasa (1864-1943) powstał w 1920 r. W czasie I wojny światowej służył on w armii austro-węgierskiej, a następnie (od 1918 r.) w Korusie Kontrolerów Wojska Polskiego. W 1923 r. przeszedł na emeryturę w stopniu generała brygady. Witkacy sportretował go w mundurze z dystynkcjami ofi cerskimi, na tle pejzażu z licznymi wybuchami oraz unoszącymi się białymi chmurkami – efektami wybuchów. Popiersie ofi cera Witkacy potraktował realistycznie, zgodnie z wymogami i tradycją gatunku, tło zaś narysowane jest dość schematycznie, pejzaż bitewny służy określeniu profesji modela. Jest to przejaw specyficznego poczucia humoru artysty i jego potrzeby kreowania rzeczywistości. Kolorystyka portretu jest oszczędna – został narysowany głównie węglem, z mocnymi akcentami bieli w twarzy, włosach, zaroście oraz guzikach munduru i chmurkach w tle. Kontur munduru artysta delikatnie podkreślił różem. Styl ten jest charakterystyczny dla tego okresu twórczości Witkacego, który tylko w wizerunkach swoich bliskich osób używał jaskrawych barw raz ekspresyjnie deformował twarze. Konserwatywna publiczność krakowska zdecydowanie wolała wówczas portrety tradycyjne, więc artysta spełniał te oczekiwania, dokumentując zarazem obraz tego środowiska.Portret obok sygnatury nosi adnotacje „T.B”, które według Regulaminu stworzonej w 1925 r. jednoosobowej Firmy Portretowej „S.I. Witkiewicz” oznaczała „typ B” – „rodzaj charakterystyczny, jednak bez cienia karykatury (…) stosunek do modela obiektywny”. Portret Stanisława Niklasa jak najbardziej te założenia spełnia. Pochodzi on ze zbiorów rodzinnych, nie był nigdy publikowany, wystawiany ani sprzedawany. Dzieł z tego okresu zachowało się niewiele, ujawnienie każdego z nich jest więc godnym uwagi wydarzeniem poszerzającym obraz życia i twórczości Witkacego.cytat za: z ekspertyzy dr Anny Żakiewicz z dnia 10.06.2016

Created: 23-04-2025 22:09